آموزش کوهنوردی ( بخش اول )
طنين آرام ضربان قلب آواي سلامتي است و در اين ميان مي توان با ورزش شادابي و سلامت خود را حفظ کنيم. بدون شک کوهنوردي ورزشي مفرح و بسيار مفيد طبيعي است که در ساليان اخير سخت مورد توجه همگان قرار گرفته و خيل رهروان به کوهستان و طبيعت روز افزون شده است. به همين بهانه آموزش کوهنوردي را در چندين قسمت براي شما عزيزان در نظر گرفته ايم.
آموزش مقدماتي
تعريف کوه: به ارتفاعات بلندتر از 600 متر نسبت به زمينهاي اطراف آن کوه مي گويند.
مراحل ورزش کوهنوردي
1- کوه پيمايي: پيمودن تپه ها و کوه هاي خاکي آسان و راه هاي مال روي کوهستاني براي تمرين و فراگرفتن اصول مقدماتي کوهنوردي.
2- کوهنوردي: نور ديدن کوه ها بي آن که پاي بند مسير يا منطقه اي باشيم با رعايت کليه اصول، مقررات و قوانين کوهنوردي با استفاده از وسايل فني.
3- سنگ نوردي: پيمودن عمودي صخره ها و ديواره ها را با استفاده از دست و پا ، با وسايل فني و بدون وسايل فني را سنگ نوردي مي گويند.
4- يخ و برف نوردي: پيمودن مسيرهاي يخي و برفي را با استفاده از ابزار و وسايل مخصوص يخ، برف نوردي مي گويند.
5- Dry Tooling: پيمودن مسيرهاي عمودي يخي و سنگي را با استفاده از ابزار يخ نوردي (تبر و کرامپون) را Dry Tooling مي گويند.
6- غار نوردي: پيمودن غارها و شکافهاي عمودي و افقي درون زمين را غار نوردي مي گويند.
7- ورزشهاي هوايي: فرود از ارتفاعات توسط وسيله مخصوص (کايت ، پاراگلايدر ، چتر و… ) را ورزش هوايي مي گويند. هر کدام از موارد فوق داراي درجاتي از آموزشهاي کارآموزي تا مربيگري پيشرفته دارد.
اصول اوليه کوهنوردي
استفاده از کوهستان و طبيعت زيبايش و لذت بردن از آن نياز به رعايت اصول و مقرراتي دارد که رعايت هر يک از آنها در تندرستي و سلامتي کوهنورد بسيار موثر است:
1- هرگز تنها به کوه نرويد.
2- از مسيرهاي عمومي و علامت گذاري شده حرکت نماييد.
3- به خانواده، دوستان، قرارگاهها، و پناهگاهها مسير کوه پيمايي خود را اطلاع دهيد و پس از بازگشت نيز به تمامي کساني که اطلاع داده ايد خبر بازگشت خود را اعلام نماييد.
4- صعود خود را صبح زود آغاز کنيد. هميشه طوري برنامه ريزي کنيد که وقت اضافي براي استراحت، بازگشت و حوادث پيش بيني نشده داشته باشيد.
5- وضعيت هوا را به طور دائم در نظر داشته باشيد.
6- برنامه و زمان بندي دقيقي براي کوه پيمايي تنظيم نماييد.
7- هميشه يک سوت و يک چراغ قوه به همراه داشته باشيد.
8- قبل از آغاز برنامه اطمينان حاصل نماييد که کليه امکانات لازم براي کوه پيمايي را به همراه داريد.
9- هرگز از ساک و کيف به جاي کوله پشتي استفاده نکنيد.
10- قدم ها را با مکث برداريد و در شيبهاي تند روي هر پا اندکي استراحت نماييد.
11- کفش و لباس مناسب فصل را بپوشيد و هميشه لباس اضافي نيز به همراه داشته باشيد.
12- اگر برنامه شب ماني داريد قبل از تاريک شدن هوا اقدام به برپايي چادر و کمپ نماييد.
13- هميشه يک کيف کمکهاي اوليه همراه خود داشته باشيد.
14- يک کيسه کوچک زباله در کوله پشتي خود داشته باشيد و فراموش نکنيد که کوه هميشه بايد تميز باشد تا قابل استفاده مجدد براي شما و ديگران باشد.
15- طول و سختي مسير صعود براساس توانايي ضعيف ترين فرد گروه انتخاب شود.
16- افراد گروه در يک برنامه کوه پيمايي بايد از آمادگي جسماني و رواني مناسب برخوردار باشند.
17- افراد گروه نبايد اختلاف سني زيادي با هم داشته باشند و تا اندازه اي يکدل و هم سليقه و هم اخلاق باشند.
18- هر گروه حداقل بايد يک مربي درجه (3) کوه پيمايي به همراه خود داشته باشد.
19- در مسيرهاي برفي، از سرخوردن بدون کنترل خودداري نماييد.
20- اگر مشکلي پيش آمد و يک نفر مصدوم در گروه به همراه داريد قبل از اتلاف وقت به طرف پايين حرکت نماييد.
21- کروکي ، نقشه و قطب نما يا G.P.S همراه داشته باشيد.
22- اندازه قدمها و گامها به اندازه عرض شانه ها برداشته شود.
23- با يک قدم دم و با قدم ديگر بازدم را انجام دهيد و تنفس را از راه بيني انجام دهيد و در شيبهاي تند با هر قدم يک دم و يک بازدم انجام دهيد.
24- هيچ وقت بدون اجازه سرپرست از تيم جدا نشويد.
25- در سربالايي ها و شيبهاي تند به صورت زيگزاک حرکت نماييد تا شيب مسير شکسته شود.
26- در سربالايي و سرازيريها با تمام کف پا راه برويد.
27- از حرکت با بغل پاها در سرازيري ها خودداري کنيد.
28- در صعود، هميشه سنگيني خود را به جلو و در فرود سنگيني خود را به عقب متمايل نماييد.
29- قبل از حرکت ابتداء تمرينات ورزشي و حرکات کششي را حتماً انجام دهيد.
30- در ابتدا حرکت هر نيم ساعت 10 دقيقه استراحت و سپس زمان حرکت زيادتر و زمان استراحت کمتر مي گردد (به ازاي هر يک ساعت حرکت 10 دقيقه استراحت نماييد)
31- در هنگام استراحت و حرکت، خوردن آب و تنقلات و شيريني جات را فراموش نکنيد.
32- بعد از توقف ، کوله پشتي و پشت خود را به طرف آفتاب قرار دهيد و بلافاصله لباس گرمکن و بادگير خود را بپوشيد.
33- در هنگام حرکت از پوشيدن لباس اضافي خودداري نماييد و هنگام توقف آنها را بپوشيد.
34- پاها را روي زمين نکشيد بلکه اندکي از زمين بلند کنيد و دستها را آزاد نگهداريد.
35- هر 125 قدم حدود 100 متر مي باشد و مسافت پيموده شده را مي توان به اين صورت محاسبه نماييد.
36- در صخره نوردي هميشه 3 نقطه از بدن بايد درگير سنگ باشد.
37- آهسته و منظم حرکت کنيد.
38- براي شروع کوه پيمايي سعي کنيد تابستان و اوايل پاييز را انتخاب کنيد.
39- از ريزش و جا به جا کردن سنگ خودداري نماييد.
40- اگر گُم شديد در فرود آمدن از کوه عجله نکنيد، با مشورت بهترين راه را پيدا کنيد.
41- مسير صعود را با سنگ چين علامت گذاري نماييد تا در زمان برگشت دچار اشتباه و گُم کردن راه نشويد.
42-زمان فرود اغلب ? صعود مي باشد، با اين محاسبه زمان و توان خود را تقسيم بندي نماييد.
منبع: کتاب آموزش کوه پيمايي و کوهنوردي از مقدماتي تا پيشرفته