صاعقه و روش محافظت از خود در برابر آن
صاعقه و روش محافظت از خود در برابر آن
آذرخش یا صاعقه یا رعد و برق یکی از پدیده های زیبا و الهام بخش طبیعی است، ولی در عین حال می تواند مرگبار نیز باشد. در طول سی سال گذشته، صاعقه فقط در کشور آمریکا به طور میانگین سبب مرگ 67 نفر در هر سال شده است. خوشبختانه، بیشتر مرگ های مرتبط با صاعقه پیشگیری پذیرند. این گام ها را دنبال کنید تا بار دیگر که در معرض طوفان همراه با صاعقه قرار گرفتید، بتوانید در برابر آن ایمن بمانید.
بخش یک – قرار گرفتن در زیر سرپناه و ایمن ماندن
1. فوراً سرپناهی برای خودتان پیدا کنید.
اگر خودتان را گرفتار یک هوای طوفانی همراه با صاعقه دیدید، کلید به حداقل رساندن خطر اینست که درون یک سرپناه محافظ قرار بگیرید. با اینکه بیشتر افراد در همان لحظات اولیه که احتمال برخورد صاعقه را نزدیک می بینند به دنبال سرپناه می گردند، افرادی هم هستند که برای جستجوی سرپناه بسیار تعلل می کنند. اگر صاعقه ها را در آسمان می بینید، احتمال اینکه به اندازه کافی نزدیک باشند که به شما برخورد کنند هست. پس منتظر آن نمانید که یکی از آنها به کنار شما یا در ارتفاعی بالاتر از شما به زمین برخورد کند و آنگاه به دنبال رساندن خودتان به یک جای امن باشید. هرگز زیر یک درخت (چه کوتاه چه بلند) قرار نگیرید، و از حضور در نزدیکی خطوط انتقال برق خودداری کنید. چرا که هر دوی آنها رساناهایی عالی برای الکتریسیته هستند و می توانند بالقوه مرگ آفرین باشند، یا اینکه دست کم شما را دچار آسیب بدنی شدید کنند. به دنبال سرپناهی در نزدیکی یا در زیر یک حجم سنگی مانند یک غار باشید.
- ساختمان های مستحکمی که مکرراً در آنها اقامت می شود (همان هایی که دارای لوله کشی، و مجهز به سیستم های الکتریکی، و حتی الامکان صاعقه گیر هستند) ، برای سرپناه بهترین گزینه هستند.
- اگر نمی توانید یک سازه مستحکم پیدا کنید، به درون خودرویی که سقف و جداره های فلزی دارد بروید. حتی اگر صاعقه به خودرو هم برخورد کند، بدنه فلزی آن الکتریسیته را از اطراف شما – و نه از بدن شما – عبور می دهد.
- اطمینان حاصل کنید که تمام پنجره ها کاملاً بسته باشند و درهای خودرو نیز باز نباشند. مراقب باشید که به هیچ سطح فلزی ای تکیه نکنید، چرا که در غیر این صورت، چنانچه صاعقه به خودرو برخورد کند، جریان الکتریسیته آن از بدن شما نیز عبور خواهد کرد. از رادیو پخش خودرو استفاده نکنید.
- از سازه های کوچکی همچون توالت های عمومی اجتناب کنید. سازه هایی که دور تا دور آنها دیواری ندارد و سرپناه هایی که برای جلوگیری از خیس شدن در هوای بارانی هستند هم مناسب نیستند. بودن در نزدکی این سازه ها که نه تنها صاعقه را به سمت خود جذب می کنند، بلکه هیچ تأمینی را هم برای شما فراهم نمی کنند، خطرناک تر هم هست.
- ایستان در زیر یک درخت انتخاب خیلی بدی است. صاعقه به اشیاء بلند برخورد می کند، و اگر صاعقه به درختی که شما در زیر آن ایستاده اید برخورد کند، ممکن است شما هم مورد اصابت آن قرار بگیرید یا اینکه از جانب درخت به شما آسیب وارد شود.
- حیوانات خانگی خودتان را با خودتان به داخل خانه ببرید. خانه های سگ ها و دیگر حیوانات خانگی، محافظ مناسبی در برابر اصابت های صاعقه نیستند. حیوان خانگی ای را که به یک حصار فلزی بسته شده است، ریسک بسیار بیشتری از این نظر که مورد برخورد صاعقه قرار گیرد تهدید می کند.
2. از پنجره ها دور بمانید.
پنجره ها را بسته نگه دارید، و تلاش کنید که در اتاق های درونی ساختمان بمانید. پنجره ها مسیر مستقیمی را برای عبور صاعقه فراهم می کنند.
3. از دست زدن به هر چیز فلزی یا هر وسیله برقی خودداری کنید.
استفاده از خطوط تلفن کابلی زیرزمینی، عامل اصلی آسیب های بدنی مرتبط با صاعقه در آمریکاست. صاعقه می تواند از طریق هر ماده ای که هادی الکتریسیته است (مانند خطوط تلفن کابلی زیرزمینی، سیم کشی برق، و لوله کشی ساختمان) به درون خانه جریان پیدا کند.
- در هنگام طوفان به هیچ یک از کلیدها و پریزهای برق دست نزنید. هیچ یک از دستگاه های برقی را در طول مدتی که یک طوفان همراه با صاعقه در جریان است از پریز نکشید، چرا که جریان الکتریسیته ناشی از برخورد صاعقه می تواند به شما انتقال پیدا کند.
- روی سطوح بتنی دراز نکشید یا به دیوارهای بتنی تکیه نکنید. بیشتر این سطوح یا دیوارهای بتنی، درون خود شبکه های سیمی دارند که می تواند هادی الکتریسیته باشد.
- درون وان یا زیر دوش آب حمام نروید و از وارد شدن به استخرهای آب سرپوشیده خودداری کنید.
- در صورتی که درون خودرو هستید، سعی کنید از دست زدن به هر بخش فلزی از بدنه خودرو یا شیشه های خودرو خودداری کنید.
4. درون سرپناه بمانید.
دست کم سی دقیقه پس از آخرین برخورد صاعقه درون سرپناه بمانید و فقط با این استدلال که از شدت باران در حال کاسته شدن است از آن بیرون نروید. چرا که همچنان ریسک شکل گیری و برخورد صاعقه از توده ابرهای طوفان زا که در حال ترک محل حضور شما هستند، بسیار زیاد است.
بخش دو – جان سالم به در بردن از طوفان همراه با صاعقه وقتی که در فضای باز هستید.
1. ریسک برخورد صاعقه به خودتان را به حداقل برسانید.
اگر واقعاً نمی توانید در هنگام رویارویی با یک طوفان همراه با صاعقه، برای خودتان سرپناهی پیدا کنید، هر کاری را که می توانید انجام دهید تا ریسک برخورد صاعقه به خودتان را کاهش دهید.
- خودتان را به ارتفاعات پایین تر برسانید. احتمال برخورد صاعقه به اشیائی که در ارتفاعات بالاتر هستند بیشتر است. هر کاری که می توانید انجام دهید تا اینکه خودتان را به پایین ترین ارتفاع ممکن برسانید.
- از فضاهای باز وسیع (مانند زمین گلف یا زمین فوتبال) که در آنها، شما بلندتر از هر چیز دیگری هستید که در اطراف تان وجود دارد، دوری کنید.
- از اشیاء جدا و تک مانده، مانند درختان و پایه های روشنایی دور بمانید.
- از وسایل نقلیه بدون حفاظ مانند گاری ها، و نیز از سازه های بدون حفاظ مانند سرپناه های موجود در تفریح گاه ها دور شوید. از سازه های بلند فلزی دوری کنید.
2. اگر درون آب هستید بلافاصله از آب بیرون بیایید.
اگر در حال ماهیگیری یا شنا کردن هستید، فوراً از آب بیرون بیایید و از پهنه آبی دور شوید. بودن در کنار آب در هنگام یک طوفان همراه با صاعقه به شدت خطرناک است.
3. پراکنده شوید.
اگر به همراه گروهی از افراد در یک طوفان همراه با صاعقه گیر افتاده اید، حداقل به اندازه 15.2 تا 30 متر از یکدیگر فاصله بگیرید (بین هر دو نفر حداقل به اندازه 15.2 تا 30 متر فاصله باشد) . این کار ریسک انتقال جریان الکتریکی صاعقه از فردی به فرد دیگر را کاهش می دهد.
- بعد از هر بار که صاعقه به نزدیکی شما و گروهتان برخورد کرد، از افراد گروه سرشماری کنید. با این کار مطمئن خواهید شد که هر شخصی که صاعقه به وی برخورد کرده است، به سرعت رسیدگی اورژانسی دریافت خواهد کرد.
4. کوله پشتی خود را از روی دوشتان بردارید.
اگر در حال پیمایش با کوله پشتی ای هستید که دارای چهارچوب فلزی است، آنرا به محض مشاهده صاعقه از روی دوشتان بردارید. اطمینان حاصل کنید که فاصله کوله پشتی تان با جایی که در آن سرپناه گرفته اید دست کم 30.5 متر باشد.
5. به حالت «نشستن ویژه زمان صاعقه» تغییر وضعیت دهید.
مانند شکل روی پنجه و پاشنه پاهای خود بنشینید، سرتان را به سمت سینه یا بین زانوهایتان خم کنید، و با دست هایتان روی گوش هایتان را بپوشانید یا آنها را صاف و کشیده برخلاف جهت زانوهایتان نگه دارید. روی زمین دراز نکشید، چرا که با این کار به هدف بزرگتری برای صاعقه تبدیل می شوید.
- حفظ چنین حالتی آسان نیست، و ایمنی شما را هم به طور قطع تضمین نمی کند. اما از آنجا که این حالت نشستن، به جریان پیدا کردن الکتریسیته ایجاد شده ناشی از برخورد صاعقه در اطراف بدن شما – به جای اینکه این جریان از ارگان های حیاتی بدن شما عبور کند – کمک می کند، ممکن است از برخورد صاعقه آسیب کمتری ببینید.
- گوش های خود را بپوشانید و چشم هایتان را ببنید تا از آنها در برابر صدای رعد و نور شدید صاعقه محافظت کنید.
6. مراقب برخوردهای قریب الوقوع صاعقه باشید.
اگر صاعقه بخواهد به شما یا به نزدیکی شما برخورد کند، ممکن است موهای شما سیخ شوند، یا اینکه در پوستتان احساس خارش کنید. اشیاء فلزی سبک ممکن است به لرزش دربیایند، و ممکن است که در اطراف خود صدای ترق و تروق، و یا صدایی مانند «کی کی (kee kee)» بشنوید. اگر هر کدام از این نشانه ها را تشخیص دادید، بلافاصله به حالت «نشستن ویژه زمان صاعقه» تغییر وضعیت دهید.
7. چکمه های لاستیکی بپوشید.
این چکمه ها از موادی ساخته می شوند که هادی خوبی برای الکتریسیته نیستند.
بخش سه – انجام اقدامات پیشگیرانه
1. برنامه ریزی داشته باشید.
بهترین راه برای اینکه از آسیب بدنی ناشی از یک طوفان همراه با صاعقه دوری کنیم، پرهیز از قرار گرفتن در معرض چنین هوای طوفانی است. برنامه های خودتان را با در نظر داشتن شرایط آب و هوایی خطرناک تنظیم کنید. به پیش بینی آب و هوای محلی گوش کنید، و به هشدارهای رسمی بروز طوفان همراه با صاعقه توجه ویژه نشان دهید.
- در مورد وضعیت آب و هوای محلی تحقیق کنید: در بعضی مکان ها می توانید به طور قطع از وقوع طوفان همراه با صاعقه در بعدازظهرهای روزهای تابستان مطمئن باشید. فعالیت های خود را به گونه ای برنامه ریزی کنید که از بسیاری از این موقعیت های پر ریسک دوری کنید. این روزهای گرم و مرطوب، دقیقاً همان چیزی هستند که یک طوفان همراه با صاعقه برای شکل گرفتن و به جریان افتادن به آنها نیازمند است.
2. به آسمان توجه کنید.
هنگامی که به دنبال انجام کارهای معمول روزانه خود هستید، برای بررسی وجود نشانه های طوفان همراه با صاعقه ای که نزدیک می شود (مانند بارش باران، آسمانی که رو به تیره شدن می رود، یا توده ای دراز و برجی شکل از ابرهای کوکولونیمبوس) ، به آسمان توجه کنید. اگر بتوانید صاعقه را پیش از اولین برخوردش پیش بینی کنید، می توانید از گرفتار شدن در یک موقعیت بد آب و هوایی جلوگیری کنید.
- البته باید توجه داشته باشید که برخورد صاعقه حتی در غیاب چنین مشخصه هایی هم می تواند رخ دهد.
3. فاصله خود را با صاعقه محاسبه کنید.
اگر شرایط آب و هوایی امکان دید خوبی به شما می دهد، و جستجوی سرپناه هم در زمانی که متوجه برخورد صاعقه می شوید برای شما ممکن نیست، از قانون 30 ثانیه بهره بگیرید: اگر فاصله زمانی بین درخشش صاعقه و صدای رعدی که در اثر آن ایجاد می شود 30 ثانیه یا کمتر است (که معادل آن فاصله مکانی 9.7 کیلومتر یا کمتر می باشد) ، بلافاصله در جای مناسبی پناه بگیرید.
4. برای عکس العمل خود برنامه ریزی کنید.
اگر در منطقه ای هستید که انتظار رویارویی با طوفان های همراه با صاعقه را در آنجا دارید، از محل سرپناه های امن آگاهی پیدا کنید. برنامه های خود را به گروه تان هم اطلاع دهید تا هر کسی بداند که در شرایط اضطراری چه کاری انجام دهد.
5. کیف کمک های اولیه فراهم کنید.
با مجهز بودن به تجهیزات ضروری کمک های اولیه و دیگر امکانات ضروری رویارویی با شرایط بحرانی، آماده امداد رسانی باشید. در جریان طوفان همراه با صاعقه ممکن است که از ذخیره باتری تجهیزات روشنایی شما کاسته شود، بنابراین منابع نوری جایگزین در دسترس داشته باشید.
6. صاعقه گیر نصب کنید.
اگر در منطقه ای زندگی می کنید که زیاد در معرض برخورد صاعقه قرار دارد، نصب یک صاعقه گیر می تواند از خانواده و اموال شما در برابر برخورد صاعقه محافظت کند.
- نصب صحیح و اصولی صاعقه گیر خود را به حرفه ای های این کار بسپارید. صاعقه گیری که صحیح نصب نشده باشد، می تواند افزایش دهنده احتمال برخورد صاعقه نیز باشد.
بخش چهار – انجام اقدامات پزشکی و درمانی برای قربانیان برخورد صاعقه
1. با مرکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید.
از آنجا که برخورد صاعقه می تواند سبب ایست قلبی شود، ممکن است نیاز به احیای تهاجمی وجود داشته باشد. بنابراین حتی اگر خودتان نمی توانید، شخص دیگری را مأمور کنید تا با مرکز فوریت های پزشکی تماس بگیرد.
2. مطمئن شوید که کمک رسانی برای خودتان ایمن است.
خودتان را برای کمک به یک قربانی برخورد صاعقه به خطر نیندازید. یا منتظر برطرف شدن شرایط مخاطره آمیز بمانید، یا اینکه قربانی را به موقعیتی امن تر منتقل کنید.
- برخلاف باور عموم، صاعقه می تواند دو بار هم به یک نقطه برخورد کند.
3. احیای قلبی ریوی را آغاز کنید.
بدن افرادی که صاعقه به آنها برخورد کرده است، جریان الکتریسیته را در خود نگه نمی دارد، بنابراین شما می توانید بلافاصله بدن آنها را لمس کرده و اقدامات درمانی را آغاز کنید. از بیرون آوردن لباس های سوخته مگر در صورتی که کاملاً ضروری باشد خودداری کنید.
- اگر قربانی کودک است، احیای قلبی ریوی ویژه کودکان را انجام دهید.
- در مورد قربانیان بزرگسال نیز، از روش احیای قلبی ریوی ویژه بزرگسالان استفاده کنید.
4. درمان های رفع شوک بر روی قربانی انجام دهید.
قربانی را به حالت درازکش به پشت بخوابانید به گونه ای که سر کمی پایین تر از تنه قرار گیرد. پاها را بلند کنید و با وسایلی که در اختیار دارید، آنها را بالاتر از سطح بدن نگه دارید.
منبع: www.wikihow.com
ترجمه شده توسط : امیر محمدی